Bjorn Van Haver
De energietransitie gaat veel te traag, dat beseffen we allemaal. Toch blijven we ons massaal blindstaren op een energietransitie met zonne- en windenergie via het stroomnet, terwijl dat niet de juiste weg is. De productie fluctueert te veel en we slagen er nog steeds niet in om de opgewekte elektriciteit voor langere tijd op te slaan, bijvoorbeeld over de seizoenen heen.
Zonne- en windenergie zijn prima als aanvulling, maar bieden geen structurele oplossing als we ze via het stroomnet blijven transporteren. We mogen nog honderd jaar proberen, via het elektriciteitsnet zullen we nooit (op een betaalbare manier) kunnen opschalen naar 100% duurzame energie.
Ondertussen ligt de oplossing vlak onder onze neus: een energiemodel op basis van waterstof. Water is zowat oneindig beschikbaar op aarde, en dus is waterstof de ideale bron om in onze volledige energiebehoefte te voorzien, zowel op het vlak van mobiliteit als voor elektriciteit en verwarming. En het beste nieuws is: de omschakeling kan vandaag nog beginnen. Dat beseft ook Minister-President Jan Jambon, die de waterstofeconomie als speerpunt noemde in zijn regeerverklaring.
“Uiteindelijk zullen we een overstap naar volstrekt schone energie kunnen maken zonder de straat open te breken.”
Die toekomst is al bezig. In Parijs rijden nu al taxi’s op waterstof en de iconische rode dubbeldekkers in Londen zijn ook aan het overschakelen. Dezelfde technologie kan ook dienen om voor huizen en bedrijven stroom op te wekken. Japan en Zuid-Korea namen het voortouw om met compacte ‘huis-tuin-en-keuken’-waterstofcentrales energie op te wekken. Ook in België maken die kleine waterstofcentrales opgang. Ze hoeven niet groter te zijn dan een wasmachine. Daarin wordt gas “gekraakt” tot waterstof en door toevoeging van zuurstof uit de omgevingslucht omgezet in elektriciteit. De restwarmte dient voor verwarming.
Het grote voordeel van waterstoftechnologie is dat de omslag naar duurzame energie perfect via de bestaande gasinfrastructuur kan verlopen. Via de leidingen kan behalve aardgas ook groen gas aangevoerd worden. Nu al wordt er in heel Europa meer energie uit groen gas gehaald dan uit zonne- en windenergie samen. Afvalwater en huisvuil zullen er in de toekomst nog meer van produceren. Uiteindelijk zullen we een overstap naar volstrekt schone energie kunnen maken zonder de straat open te breken. Op lange termijn, als de waterstofeconomie volop ingang heeft gevonden, kan het groene gas in de leidingen zelfs vervangen worden door zuivere waterstof.
De waterstofeconomie zal ons toelaten om af te stappen van het lang achterhaalde businessmodel van Edison, waarbij we energie transporteren via kabels. In het gasnet kunnen we tot duizend keer meer energie opslaan dan in het stroomnet. Bovendien gaat bij het transport over het stroomnet een aanzienlijk deel van de opgewekte elektriciteit verloren. Om échte energie-efficiëntie te bereiken, moeten we energie zoveel mogelijk produceren bij de eindgebruiker zelf.
“Om échte energie-efficiëntie te bereiken, moeten we energie zoveel mogelijk bij de eindgebruiker zelf produceren.”
Het is onvoorstelbaar hoe we ons blijven vastrijden op gekende wegen. Albert Einstein zei ooit dat we onze problemen niet kunnen oplossen met dezelfde denkwijze als die waarmee we ze gecreëerd hebben. Nochtans is dat wat we doen door de energietransitie koste wat het kost via het elektriciteitsnet te willen verwezenlijken.
We moeten dringend af van het idee dat er geen sluitend of duurzaam alternatief is voor een energietransitie via het stroomnet. Dat is er wel. De waterstofeconomie biedt een oplossing voor alle uitdagingen waar de klimaatopwarming ons voor stelt. We kunnen de grondstof gebruiken die de planeet ons gratis geeft. We moeten het warm water niet opnieuw uitvinden, we moeten de kracht van water ten volle leren benutten. Het wordt tijd dat we er werk van maken, dat we daadkracht tonen voor de volgende generaties. Het protest van de klimaatspijbelaars is meer waard dan wat gemorrel in de marge.
